In de Monumenteneilandsverordening is een stelsel van rechten en plichten opgenomen. Een eigenaar heeft de plicht een beschermd monument te onderhouden, en indien noodzakelijk te herstellen. Eenmaal aangewezen tot beschermd monument mogen deze panden geen wijzigingen ondergaan die hun historische waarden, zoals omschreven in de beschrijving, teniet kunnen doen.

Tegenover deze plichten staat het recht dat een monument eigenaar in principe heeft op restauratie- en onderhoudssubsidie.